معرفی استان گلستان

گلستان يكي از مناطق سرسبز و ديدني در شمال ايران است كه با حدود ۲۲۰۰۰ كيلومتر مربع وسعت از شمال به جمهوري تركمنستان، از غرب به استان مازندران و درياي خزر، از جنوب به استان سمنان و ازشرق به استان خراسان محدود مي شود.

استان گلستان بين ۴۷ و ۳۵ درجه تا ۸ و ۲۸ درجه عرض شمالي و ۳۰ و ۵۳ درجه تا ۱۰ و ۵۶ درجه طول شرقي واقع شده است.

براساس سرشماري سال ۱۳۷۵ جمعيت اين استان ۱۴۲۶۲۸۸ نفر مي باشد. اين استان به دليل برخورداري از شرايط خاص و متنوع آب و هوايي، قدمت تاريخي، داشتن آثار بيشمار باستاني، برخورداري از مناظر بديع و چشم اندازهاي طبيعي از جايگاه وي‍ژ اي درصنعت گردشگري برخوردار است. جايجاي گلستان و بويژه مركز آن (گرگان) به عنوان يكي از مراكز مهم تمدن ايران زمين با قدمت و سابقه تاريخي۶۰۰۰ ساله، مملو از بركت و نعمت خداوندي است. بنحوي كه در هر فصلي از سال، چهارفصل را مي توان مشاهده كرد و اين يكي از ويژگي هاي استثنايي و منحصر بفرد خطه سرسبز گلستان است.

اين استان را مي توان مهد قوميت هاي مختلف اعم از ترك، تركمن، قزاق، بلوچ، فارس، سيستاني، مازندراني و ... دانست. آب و هواي استان گلستان نيمه مرطوب تا نيمه خشك است.از سمت غرب به سمت شرق استان رطوبت هوا كاهش مي يابد و هوا خشك تر مي شود. همچنين از شمال به جنوب دماي هوا كاهش مي يابد. سردترين ماههاي سال دي و بهمن و گرمترين ماههاي سال تيرو مرداد است.

استان گلستان به دليل تنوع جغرافيايي و قدمت تاريخي داراي توانمندي هاي گردشگري متعددي مانند برج هاي تاريخي، مدارس قديمي، امامزاده ها، مقبره مشاهير، تپه هاي باستاني، غارها، ذخيره گاههاي جنگلي، پاركهاي طبيعي و ملي، دهكده هاي ييلاقي، تالابهاي بين المللي، خليج، آبشارها و چشمه ها و گل افشان ها مي باشد.

هم چنين وجود آيين هاو مراسم گوناگون، آداب و فرهنگ قوميت هاي ساكن در استان، صنايع دستي و سوغات محليو بازارهاي هفتگي از ديگر زمينه هاي جذب مسافران و گردشگران در اين استان است.

تاريخ استان:

آثاري كه در استان گلستان و در دهه هاي اخير بخصوص از تورنگ تپه گرگان كشف شده قدمت سكونت مردم اين منطقه را به هزاره هاي سوم و چهارم پيش از ميلاد مي رساند.

اين ايالت از قرن هفتم با حمله مغول ويران و پس از آن بر اثر لشكركشي هاي امير تيمور در قرن هفتم تا چهاردهم به نام استرآباد معروف بود. اين سرزمين در زمان هخامنشيان و اشكانيان به نام ايالت هيركاني و هيركانيا از معروفترين ايالات ايران بوده است. نام هيركانيا را هرودت و استرابون بر روي اين ايالت نهاده اند. استان گلستان در سال ۱۳۷۶ از مازندران جدا شده و عنوان آن از چشم اندازهاي طبيعي ديگر استان و همچنين پارك ملي گلستان گرفته شده است.

ترکیب قومی ، زبانی و مذهبی استان:

استان گلستان دارای قومیت های مختلف اعم از فارس، ترک ، کرد، ترکمن ، بلوچ ، قزاق، سیستانی و غیره است و افزون بر۲۰ قوم دراین استان زندگی میکنند. اما در یک تقسیم بندی کلی مردم ساکن دراین استان به سه گروه عمده فارس ، ترکمن ومهاجر تقسیم می شوند .

اولین گروه، فارس ها هستند که  درنواحی مرکزی وجنوبی منطقه سکنی دارند و اکثریت جمعیت استان را تشکیل میدهند و به دوگروه فارس های بومی ومهاجر تقسیم میشوند . فارسهای بومی استان بیشتر به گویشهای گرگانی ، کتولی ومازندرانی تکلم دارند. این گروه از مردم استان شیعه مذهب میباشند.

گروه دوم ،ترکمن ها هستند که به دو تیره یموت و گوکلان تعلق دارند . آنها سنی مذهب هستند و درنواحی شمالی منطقه درجلگه گرگان سکونت دارند و به زبان ترکمنی تکلم می کنند.

سومین گروه ،مهاجرین به این استان میباشند که اغلب سیستانی ، بلوچ، سمنانی و خراسانی می باشند.

باوجود تنوع قومیتی ، زبانی و مذهبی دراین استان ، مردم این خطه با وحدت و صلح و صفا زندگی خود را ادامه میدهند ونقطه اشتراک آنها دین اسلام و فرهنگ ایرانی بوده وحلقه اتصال بین آنها زبان فارسی و منافع جمعی و مشترکشان در بهره وری این سرزمین حاصلخیز می باشد

صنایع دستی استان:

محصولات صنایع دستی استان گلستان برگرفته از طبیعت منطقه و براساس نیاز و وجود جغرافیای طبیعی وانسانی در ذهن هنرمندان شکل گرفته است. عمده ترین صنایع دستی استان فرش بافی است که بیشتر در بین زنان ترکمن رایج است . درحال حاضر استان گلستان یکی از قطب های مهم تولید کننده فرش ترکمنی ، قالیچه ، قارچین ، گلیم ، نمدبافی ، گلدوزی، سوزن دوزی، ابریشم دوزی برپارچه ، زیورآلات ترکمنی ، ساختن آلات موسیقی ، سبد بافی ، ریسندگی و بافندگی الیاف ، پارچه بافی و تولید وسایل چوبی است . مارکوپولو ، سیاح معروف هنگام دیدار از ترکمن صحرا در قرن سیزده میلادی در سفرنامه خود ازاسب و فرش ترکمن نام برده و به تعریف و تمجید از آنها پرداخته است.از سایر صنایع دستی عمده استان  میتوان از جاجیم چه ، چادر شب ، دستمال ، رومیزی ، سفره ، لباسهای زیبای محلی ، قالی ، قالیچه ، قارچین ، پلاس، پشتی، سوزن دوزی و زیورآلات مانند: گوشواره ، دستبند، سینه ریز، پابند، بازوبند و...  نام برد.

سوغاتی های استان:

مهمترین سوغاتی های استان گلستان شامل : قالی و قالیچه ، پشتی های ترکمنی ، سوزن دوزی های ترکمن ، جاجیم های کوهستانی گرگان ، صنایع دستی روستایی ، ماهی و خاویار میباشد.

بازارهای سنتی استان:

بازار و مراکز کسب و کار همواره قسمت مهمی از بافت شهرهای قدیمی ایران را تشکیل میداد. دراکثر شهرهای ایران بازار بصورت هسته مرکزی بافت سنتی شهر عمل می کرده است . دراستان گلستان انواع متفاوتی از بازار بصورت دائمی و بازارهفتگی وجود دارد. علاوه براین بازارهای روز دراکثر شهرها در روزهای بخصوصی درهفته دایر است .دراین بازارها مردم بومی بویژه کشاورزان و صاحبان حرف و صنایع روستایی از دور و نزدیک درآن شرکت کرده و فرآورده ها و تولیدات خود را به خریداران عرضه مینمایند. این بازارها از دیرباز در شهرهای بندرترکمن و آق قلا دایر بوده ولی امروزه دراکثر شهرهای استان در سطح بسیار وسیع دایر ومورد استقبال عموم مردم است . بازار دائمی وقدیمی گرگان به بازار نعلبندان معروف است و درداخل بافت قدیمی شهر گرگان قرار دارد . بازار قدیمی گرگان در روزگاران گذشته از جمله مراکز مهم داد و ستد کالا ،توزیع و نشر افکار و عقاید فرهنگی و اجتماعی بوده است . این بازار با آن که دراثر گذشت زمان و پیدایش عوامل اقلیمی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی تغییراتی نموده  بازهم بعنوان کالبد اصلی شهر ، محل داد و ستد و تجمع فروشندگان و خریداران کالا می باشد.

جاذبه های تاریخی و توریستی استان گلستان:

گلستان نام جدید سرزمینی تاریخی است که در طول تاریخ به نامهای گرگان و استراباد خوانده شده است پیشینه تاریخی این سرزمین به ۷۰۰۰ سال پیش و در غار کیارام واقع در روستای فرنگ بخش گالیکش به دوران پارینه سنگی برمیگردد. افزون براین پیشینه تاریخی استان گلستان به واسطه داشتن اقلیم فرهنگی منحصر بفرد معروف و شناخته شده است .

ازلحاظ آثار طبیعی بدون اغراق میتوان گفت استان گلستان از زیبا ترین و متنوع ترین استانهای کشور است . زیرا علاوه برمناطق جنگلی و مناطق استپی دارای جاذبه های طبیعی همچون پارک ملی گلستان ، پارک طبیعت ناهارخوران ، ذخیره گاههای جنگلی ،سواحل بسیار زیبادر بندرگز و بندرترکمن و جزیره آشوراده ، غار شیرآباد ، آبشار لوه ، آبشار کبودوال ، تالابهای بین المللی ، جنگلهای منحصر بفرد سرخدار درعلی آباد کتول و کوهستانهای سربه فلک کشیده با جنگلهای مدیترانه ای که تا جنوبی ترین حاشیه های صحرای قره قوم که در شمالی ترین نقطه استان و درمجاورت مرز کشور ترکمنستان امتداد دارد و... میباشد که گونه های متنوعی از اقلیم و فرهنگ رابوجود آورده است.

دشت گرگان از زیستگاههای اصلی مردمان ترکمن است . نواحی شمالی دشت که به « ترکمن صحرا» معروف ا ست ازمهمترین پرورشگاههای اسب اصیل ترکمن به شمار میرود. درحال حاضر نیز «آلاچیق » های ترکمن ها در میان عشایر ترکمن جلوه خاصی را به صحرای ترکمن می دهد.یکی دیگر از ویژگیهای استان گلستان واقع بودن آن درمسیر جاده تهران – مشهد است که همین مسأله سبب میشود زائرین و مسافرین مشهد مقدس توقفی هم دراین منطقه داشته باشند.